Başvuru kılavuzu için TIKLAYINIZ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

ENGELLİLİK ARAŞTIRMALARI ANABİLİM DALI

ENGELLİLİK ARAŞTIRMALARI

TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

2022-2023 GÜZ DÖNEMİ  BAŞVURU KILAVUZU

Sevgili Adaylar,

2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Yarıyılında Üniversitemizde lisansüstü eğitim görmek üzere yapacağınız başvurular için İstanbul Üniversitesi Lisans üstü Programları Başvuru Kılavuzunu dikkatle inceleyiniz:

https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=guz-kilavuzu-ana-sayfa_637895155456291318.pdf

Başvuru ve kayıt işlemlerinin hatasız ve süratle gerçekleşmesi için kılavuzu dikkatle inceleyerek istenilenleri eksiksiz yapmanız gerekmektedir.

Üniversitemizde lisansüstü eğitim görme tercihinizden dolayı sizleri kutluyor, başarılarınızın devamını diliyoruz.

BAŞVURU SÜRECİ

Kimler Başvuru Yapabilir?

1. Mezuniyet ve Not Ortalaması Koşulu:

• En az bir lisans derecesine sahip olmak ya da öğreniminin son yarı yılında olmak
• Lisans not ortalamasının (AGNO / CGPA) en az 100 üzerinden 60 olması

1. Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) Koşulu:

• ALES veya Eşdeğeri Sınavlardan en az 65 almak
• ALES eşdeğeri sınavlar:

• GMAT- en az 530
• GRE- en az 660 (eski)
• GRE -en az 152 (yeni)

1. Yabancı Dil Koşulu:
   • ÖSYM tarafından yapılan, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS), Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) ve Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS) sınavlarından, son 5 yıl içinde en az 50 puan almış olmak

• Diğer Yabancı Dil Sınavlarının Eş değerlikleri için ÖSYM (www.osym.gov.tr) Yabancı Dil Eşdeğerlik Tablosuna bakınız.

Nasıl Başvuru Yapacaksınız?

Başvurular İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü web sitesinden online  olarak yapılmalıdır. İstanbul Üniversitesi AKSİS Başvuru adresine giriş yapınız. http://basvuru.istanbul.edu.tr

Başvuru ve Mülakat Tarihleri

Açıklamalar

1) Türk ve Yabancı Uyruklu adaylar başvurabilir.

2) Başvuru ve kayıt işlemleri online olarak yürütülecektir. Belirtilen tarihler uzatılmayacaktır.

3) Mülakatlar yüz yüze yapılacaktır. Başvurulan programın mülakat için belirlediği gün/saat/yer bilgisi Enstitü Web sayfasında duyurulacaktır. Mülakata katılmak zorunlu olup, katılmayan aday değerlendirmeye alınmayacaktır.

4) Adayların başvuru esnasında beyan etmiş oldukları lisans/yüksek lisans transkriptlerini, mezun durumda olmayanların ise başvuru ekranına girdikleri son dönem (7. veya 9. yarıyıl) not ortalamalarını gösteren transkriptleri ile T.C.  kimlik numaralı nüfus cüzdanlarını mülakat sırasında yanlarında bulundurmaları zorunludur.

Kontenjan

• Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı 2022-2023 eğitim-öğretim yılı kontenjanı 10 kişidir.
• Başvurular sadece Güz döneminde yapılacaktır.
• Bahar döneminde öğrenci alınmayacaktır.

Değerlendirme

• ALES veya eş değeri sınavı notunun %50’si
• Yabancı dil notunun %10’u
• Lisans not ortalamasının %10’u
• Mülakat notunun %30’u
• Toplam notun en az 65’ini alanlardan arasından, en yüksek nottan itibaren yapılacak sıralamada kontenjan içinde kalanlar programa kabul edilirler.

İletişim Bilgileri

İstanbul Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü

Besim Ömer Paşa Cad. Devlet Arşivleri Binası, A Blok, No: 39

Beyazıt/İstanbul

Tel: 0212 440 20 00 , 0212 440 20 01

İstanbul Üniversitesi

Engellilik Uygulama ve Araştırma (ENUYGAR) Merkezi

İstanbul Üniversitesi Esnaf Hastanesi Poliklinikleri

Takvimhane Caddesi, No: 19, Kat 1

Süleymaniye/Fatih/İstanbul

Tel: 0212 440 00 00/12872

E-Posta: enuygar@istanbul.edu.tr

PROGRAM HAKKINDA BİLGİLER

A. Engellilik Araştırmaları Nedir?

“Engellilik Araştırmaları” engellilik deneyiminin büyüme ve gelişmeyi, öğrenme sürecini, benlik gelişimini, ilişkileri nasıl şekillendirdiğini; temel hak ve özgürlüklerin kullanımını nasıl etkilediğini irdeleyen yeni bir disiplinler arası bilim alanıdır. Tıp, eğitim, psikoloji, sosyoloji, hukuk, ekonomi, siyaset bilimi gibi bilim dallarının kesişme noktalarında engellilikle ilgili araştırmaların planlanması ve sektörler arası uygulanabilir projelerin yapılandırılmasına hız vererek, kalıcı çözümlere ulaşmayı hedefler.

Engellilik araştırmaları, “engelliliği” insan yaşamında karşılaşılabilecek bir deneyim olarak kabul eder ve bu deneyimin toplumdaki bireylerin tümüne önemli politik, sosyal ve ekonomik etkileri olduğunu söyler. Engelliliğin kesişimsel bağlamda bir arada bulunduğu toplumsal cinsiyet eşitsizliği, yoksulluk, çocukluk, yaşlılık vb. gibi, bireyi toplumdaki diğer bireylere göre dezavantajlı kılan durumlardaki etkilerini, farklı disiplinlerin perspektifiyle ele almayı amaçlar. Engelliliği bütün kültürlerde ve tarihsel süreçler boyunca  inceler ve engelli bireylerin deneyimlerinin daha büyük bir bilinçle algılanmasını sağlayacak ve sosyal değişimi kolaylaştıracak çalışmalar yapar.

B. “Engellilik Araştırmaları” Nasıl Ortaya Çıktı?

Dünyada “engelli hakları hareketi” 1970’li yılların başlarında Amerika Birleşik Devletleri(ABD) ve İngiltere’de başladı.  Engelli aktivistleri kendileri adına karar alma hakkını savunarak, önemli bir toplumsal farkındalık yarattılar ve zamanla güçlendiler.  Bakım kurumları ve hastanelerden çıkarak, başkalarına bağımlı olmak yerine özerk yaşam alanları oluşturmak için “bağımsız yaşam merkezleri” kurdular.

“Engellilik Araştırmaları”, engelli hakları hareketinin akademik yönü olarak 1970’li yılların sonlarında başlamış, disiplinler arası bir araştırma ve çalışma alanı olarak hızla Amerika ve Avrupa’ya yayılmıştır. 1980 ‘li yıllardan itibaren İngiltere, ABD, Kanada, Avrupa ve Avustralya’daki üniversitelerde çok sayıda Yüksek Lisans, Doktora programları oluşturulmuştur.

C. Programın Gerekçesi

Toplumun engellilk olgusuna ve engeli olan bireylere bakış açısı tarih boyunca belirli bir süreç izlemiştir. İlk zamanlarda toplum engelli bireyleri tecrit etme ve dışlama eğilimindeyken, sağlık bilimlerindeki gelişmelerin ortaya çıkmasıyla “hasta” ve “tedavi olması gereken kişiler” olarak algılamaya başlamıştır. Ülkemizde bazı toplum kesimlerinde halen geçerli algı ise engelliliğin “trajik” ve “acınacak” bir durum olduğudur.

Günümüzde bedensel farklılıklara sahip kişilere, gereksinimlerine uygun toplumsal ve çevresel  destek hizmetlerinin sağlanmasının temel insan hakkı olması bağlamında ele alınması, yani “hak temelli tutum” öne çıkmaktadır. Bedensel farklılıklara sahip, diğer bir deyimle “sakat birey, ihtiyaç duyduğu özel destekler gözardı edilmediğinde, toplumda “engelli” durumda algılanmayacaktır.

Ülkemizde 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun çıkmasından sonra engellilik alanında önemli kazanımlar elde edilmiş, teknolojik gelişmelerle birlikte günlük yaşamı kolaylaştıran uygulamalar artmıştır. Buna rağmen pek çok konuda sorunlar  devam etmektedir.

Engellilikle ilgili sağlığa, eğitime, hukuksal ve sosyal haklara, istihdama erişimle ilgili temel verilerin bilimsel düzeyde ortaya konulması; engelli bireylerin ayrımcılığa uğramadan  hizmetlerden etkin ve kaliteli bir şekilde faydalanması, üretken bireyler olarak toplum hayatına dahil olması,  bireylerin ve ailelerinin yaşam kalitesinin arttırılması konusunda oluşturulacak sosyal politikalara ve dolayısıyla toplumsal kalkınmaya katkı sağlayacaktır.

• İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünün Engellilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı bünyesinde açılması Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının 07.04.2015 tarihli kararıyla onaylanan Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Programı bu gerekçelerle açılmış ve 2017-2018 yılından itibaren eğitime başlamıştır.
• Program tıp, hukuk, psikoloji, sosyal politika, bilişim, iletişim, mimarlık ve spor alanındaki farklı bilim dallarından zorunlu ve seçmeli ders modülleri içermektedir. Engellilik konusunda faaliyetlerde bulunan kamu ve sivil toplum kuruluşlarından farklı sektör temsilcilerinin de katılımıyla oluşturulan seminer dersleriyle desteklenmektedir.

D. Programın Hedefleri

İnsan hakları ekseninde engellilikle ilgili temel verilerin ortaya konulması; engelliliğin sosyal, kültürel, politik ve ekonomik etkilerinin disiplinler arası olarak incelenmesi hedeflenmektedir.

Bireyin toplumla ve toplumun bireyle ilişkilerinde ortaya çıkan dinamikleri teorik ve pratik düzeyde ele alarak, engelli bireyin toplumsal hayatta bağımsız olmasını engelleyen sosyal ve çevresel etmenleri inceleme ve analiz etme becerilerini geliştirir.

E. Programın Yeterlilikleri

• Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıkları da dahil olmak üzere, kişilerin doğuştan sahip oldukları onura ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi ilkesini benimser.
• Tüm politika ve programlarda engellilerin insan haklarının korunmasını ve güçlendirilmesini sağlamayı hedefler.
• Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engelliliğin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak kabul edilmesi konusunda toplumsal farkındalık sağlamayı hedefler.
• Engellilik olgusunu “biyopsikososyal model” çerçevesinde ele alır.
• Ürünlerin, çevrenin, programların ve hizmetlerin özel bir tasarıma veya uyarlanmaya gerek duyulmaksızın, mümkün olduğunca herkes tarafından kullanılabileceği şekilde tasarlanmasını öngören “kapsayıcı/evrensel  tasarım” ilkelerini benimser.
• Tıbbi girişimlerin önemini de kavrayarak, engelliliğin sosyal, kültürel, politik ve ekonomik etkilerini araştırır.
• Toplumsal hayata dahil olmayı engelleyen sosyal ve çevresel etmenleri inceleme ve analiz etme becerilerini geliştirir.
• Maliyeti karşılanabilir teknolojilere öncelik vererek, bilgi ve iletişim teknolojileri, harekete yardımcı araçlar, yardımcı teknolojiler dahil engellilere uygun yeni teknolojilerin araştırılmasını, geliştirilmesini, mevcudiyetini ve kullanılabilirliğini sağlamaya veya desteklemeye önem verir.
• Engelliliği coğrafi, kültürel ve tarihsel boyutlarıyla birlikte analiz eder.
• Yerel çözümlere ve kültürel farklılıklara değer verir.
• Engelli bireyin ve ailesinin bakış açılarına önem verir, aile bireylerine yönelik araştırma ve çalışmalar yapar.
• Farklı disiplinlerin paydaş çalışmalarına yönelik yenilikçi araştırmalar yapma becerisini geliştirir.
• Araştırma becerilerini, liderlik özelliklerini ve engellilik alanında savunuculuk yeteneklerini geliştirir.

F. Mezun Olanların Çalışabileceği Alanlar

• Üniversiteler
• Sivil toplum kuruluşları
• Sosyal hizmet kurumları
• Belediyeler
• Bakım, Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Merkezleri
• Yaşlı ve Engelli Hizmetleri Müdürlüğü

DERS PROGRAMLARI VE SORUMLU ÖĞRETİM ÜYELERİ

Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programında 4 adet zorunlu ders,

11 adet seçmeli ders, bir seminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer ve tez çalışması kredisiz olup, başarılı ve başarısız olarak değerlendirilir.

Öğrenci ders alma aşamasında asgari olarak güz yarıyılı için en az 15 Kredi/30 AKTS  ve bahar yarıyılı için en az 15 Kredi/30 AKTS değerinde ders almak zorundadır. Dersler tamamlandıktan sonra gerçekleştirilecek tez çalışması 60 AKTS olarak belirlenmiştir. Programdan mezun olacak öğrencinin tamamlaması gereken AKTS kredi toplamı 120 AKTS dir.

Aşağıda gösterilen dersler öğrencinin mezun olması için alması gereken krediler düşünülerek hazırlanmıştır. Her iki dönemde 2 adet zorunlu ders, bulunmaktadır. Seçmeli dersler arasından öğrenciler, her dönem için 3 adet seçmeli ders alınması gereklidir.  

B. Ders Programı

2019-2020 Güz Yarıyılı Ders Programı(1. Yarıyıl)

2019-2020 Bahar Yarıyılı Ders Programı(2. Yarıyıl)

• Öğretim Üyesi: Prof. Dr. A. Resa Aydın (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi)                                         

Dersin İçeriği: Engellilik konusundaki temel kavramların incelenmesi, toplumsal yaşamda engelli bireylerin yaşadıkları sorunlar bu dersin ana konularıdır. Engellilik olgusu  tarihsel ve kültürel bağlamda incelenecektir. İşlevsellik, Engellilik ve Sağlığın Uluslararası Sınıflaması (ICF) engelliliğe bütüncül bakış açısı sağlayan önemli bir araçtır. Bu derste ICF kavramsal bir çerçeve olarak ele alınacak; sağlık, rehabilitasyon, eğitim, istihdam gibi alanlarda engelli bireylerle ilgili mevcut durum analizleri yapılacaktır. Farklı işlev bozukluğuna sahip bireylerin sorunları; öğrenme güçlüğü, görme, konuşma ve işitme, hareket zorluğu, davranış problemleri, süreğen hastalıklara bağlı işlev bozukluğu olan bireylerin durumları ele alınarak, engelli bireylerin yaşam kalitesini etkileyen tüm faktörler incelenecektir. Yaşam kalitesini yükseltecek çözümler geliştirilen yardımcı teknolojiler, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri, sosyal hizmetler, spor ve sanat etkileşimleri ve toplumsal hayata uyum ile ilgili tüm etmenler tartışılacaktır.

Dersin Adı: Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği

Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Meltem Delen (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü)

Dersin İçeriği: Bu derste “Bilimsel Araştırma Yöntemi” kullanılarak yapılacak bir çalışmada nelerin yapılması gerektiği, nasıl bir yol izleneceği, sorunsalın nasıl saptanacağı, amacın nasıl somutlaştırılacağı, araştırma için doğru yöntemin nasıl belirleneceği, test materyallerinin nasıl geliştirileceği, atıfların nasıl aktarılacağı ve bulguların tartışılıp nasıl sonuca ulaşılacağı gibi konular incelenecektir. Ayrıca Araştırma yöntembiliminin gelişimi ile ilgili çeşitli makalelerin çözümlenmesi yapılacaktır. Engellilikle ilgili yapılacak niteliksel ve niceliksel bilgi üretilecek araştırma planlarının nasıl yapılacağı aktarılacaktır.

Dersin Adı: Engelli Hakları   

Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Faruk Kerem Giray (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Dersin İçeriği: Hukuk eğitimi almamış araştırmacıların da programa kayıtlı olabilecekleri düşünülerek, öncelikle hukukun temel kavramları üzerinde durulacaktır. Dersin esas muhtevasını ise engelliler hukukuna ilişkin ulusal  mevzuat oluşturmaktadır. Dağınık şekilde, çeşitli kanunlarda yer alan engelli haklarına ilişkin özel hükümler belli bir sistematik içinde tasnif edilerek ders süresince incelenecektir. Keza Anayasa ile iç hukukun ayrılmaz bir parçası haline getirilen Uluslararası Sözleşmeler de dersin ayrılmaz konularından biridir. Bu kapsamda özellikle Engelli Haklarına ilişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ile Avrupa Birliğinin engelli haklarına yönelik tüzük ve direktifleri incelenecektir.

• Dersin Adı: Seminer Dersi
• Öğretim Üyesi: Prof. Dr. A. Resa Aydın (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi)                                         

Dersin İçeriği: Seminer dersi kredisiz bir ders olup, zorunlu olarak alınacaktır. Bu derste yer alacak seminerlere, engellilik araştırmalarının farklı konularında, konusunda uzman olan akademisyenler ile engellilik alanında önemli çalışmalar yapan kamu ve sivil toplum  kuruluşu temsilcileri sunum için davet edilecektir. Dersi alan yüksek lisans öğrencilerinin de yarı yıl sonunda, yapacakları tez çalışmasının konusu ile ilgili sunum yapmaları istenecektir. Seminer programı dersin sorumlu öğretim üyesi tarafından planlanacaktır. Seminer dersine devam zorunluluğu bulunmaktadır. 

2. SEÇMELİ DERSLER VE İÇERİKLERİ

Dersin Adı: Sağlık, İşlevsellik ve Engellilik

Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Aydan Oral (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi)

Dersin İçeriği: Sağlık, işlevsellik ve engellilik dersi içeriği “Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı” teması olan “engelliliğin yaşam deneyiminin bir parçası olarak tanımlanması’ ile uyumlu olarak ‘İşlevsellik, Engellilik ve Sağlığın Uluslararası Sınıflaması [International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)’in tanımı, kapsamı, önemi ve kullanımını kapsayacaktır. Bu dersin sonunda öğrenciler: ICF’in işlevselliğe (fonksiyon) odaklanarak sağlık hakkında bütünsel bir portre sağladığını kavramış, ICF’in komponentleri olan vücut yapıları, vücut fonksiyonları, aktivite ve katılım ve çevresel faktörler arasındaki etkileşimi irdelemiş, ICF niteleyicilerini kullanmayı öğrenmiş, ICF’in engellilikle ilgili temel verilerin tüm dünyada geçerli olan ortak bir dille  ortaya konulmasındaki önemini ve gereğini anlamış ve Dünya Engellilik Raporunun (2011) engellilikle ilgili araştırmalar için önerilerinde ICF’in yerini öğrenmiş olacaklardır.  Bu ders engelliliğin tanımlanmasında ICF’i ön plana alarak ‘Dünya Sağlık Örgütü Engellilik için Aksiyon Planı’nda yer alan önerilere uygun çalışmalar yapılmasına da katkıda bulunacaktır.

Dersin Adı: Engellilik ve Kitle İletişim Araçları

Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Neşe Kars Tayanç (İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi)

Dersin içeriği: Engelli bireylerin toplumda nasıl algılandığı, eşit yaşam koşulları hakları konusunda kitle iletişim araçlarında nasıl konu edildikleri, kitle iletişim araçlarında konu olarak engelli bireylerin nasıl yansıdığı, engelli günleri dışında yıl boyunca toplumsal yaşamın bir gerçeği ve toplumun özgür bireyleri olarak engelliye bakışın nasıl olduğu bu dersin temelini oluşturmaktadır. Saptanacak duruma göre, bunun değiştirilmesi için farkındalık çalışmalarının medya ürünlerine nasıl yansıtılacağının tartışılması, medya çalışanı engellilerin varlığının ve engelsizlere göre farkının araştırılması, tüm bunların çağdaş ve eşit haklara sahip toplum yaratmadaki öneminin vurgulanıp anlaşılması bu dersin kapsamını oluşturmaktadır.

Dersin Adı: Engelliler için Yardımcı Teknolojiler

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Zerrin Ayvaz Reis (İstanbul Üniversitesi Enformatik Bölümü)

Dersin İçeriği: Engel durumuna göre engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştıran yardımcı teknolojilerin neler olduğu ve hangi alanlarda destek olmak üzere üretildikleri bilgisi ile bu teknolojik desteğin nasıl sağlıklı bir şekilde kullanılabileceği konusunda bilgi sağlamaktır.

Dersin Adı: Sosyal Psikoloji

Öğretim Üyesi: Dr. Öğretim Üyesi Neşe Çakı (İstanbul Üniversitesi İktisat  Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü)

Dersin İçeriği: Sosyal Bilimlerdeki gelişmelerden önemli bir alanı oluşturan Sosyal Psikoloji, toplumsal gelişme–değişme etkileşimle doğrudan ilişkili olan iletişim bilimlerinin vazgeçilmez bir ilgi alanını oluşturmaktadır. Dersin kapsamı içinde, alan engellilik alanında bilgilendirici ve alan araştırmalarının yapılabileceği, iletişim becerilerini artırıcı, sosyal olguların aktarılması amaçlanmıştır. Sosyal Psikolojinin tarihsel gelişimi, konuları, yaklaşımı, yöntemleri, sosyal etki ve uyma davranışının incelenmesi, engelliliğe karşı tutumlar, tutum değiştirme, önyargı, iletişim ve propagandanın uygulamalı çerçevesinde tutumlar, toplumsal roller, statü, otorite, gruplar arası iletişim, kültür vb konular ele alınmaktadır. Sosyal ve kültürel ortamdaki bireylerin engellilikle ilgili tutum ve davranışın nedenlerinin ayırdına varabilir. Bireyin düşünce, duygu ve davranışlarının yaşamındaki önemini kavrayarak nedenleri açıklayabilir. Uyma ve ikna olma davranışının nedenlerini, sosyal grupların işleyişini ve sosyal çevrenin birey, bireyin çevre üzerindeki etkisinin yönünü tayin edebilir.

Dersin Adı: Engelsiz ve Evrensel Tasarım

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Candan Zülfikar (İstanbul Üniversitesi Mimarlık Fakültesi)

Dersin İçeriği: Evrensel Tasarım ilkelerinin benimsenmesi ve bu yaklaşımla fiziki çevrelerin değerlendirilip, düzenlenmesi, yaşlılıkla ve engellikle ilgili bilgiler; sosyal, psikolojik ve demografik gerçekler, engel türleri (kişiye özel, mekana özel) ve engellilerin çeşitli mekansal gereksinimleri; engelli ve yaşlılar için gereken donanımlar; önemli ekipman (donanım), donatı ve yapı elemanı tasarımları; yaşlılar ve engellilere uygun konut ve bina tasarımı; çağdaş standartlar; şehirsel çevre elemanlarında gereken boyutlar ve tasarım ölçütleri konusunda bilgi edinmelerini sağlamaktır. Yaşlılar ve engellilerin inşa edilmiş çevrelerdeki hayatını kolaylaştıracak mimariyi ve şehirsel tasarımı tanımak, engellilerin ve yaşlıların toplumsal hayata katılabilmelerini sağlayacak sosyal şartlara dikkat çekmek, engellilerin toplumsal hayata katılabilen üretken bireyler olmalarına yardımcı şehirsel çevre şartlarını sağlamak, bütün insanlar için kaza tehlikelerini en aza indirecek şekilde sağlıklı çevre ve sosyal tasarım anlayışını benimsetme, engellilerin ve yaşlıların günlük hayatlarını kolaylaştıran araç, gereç, cihaz, donanım, nesnelerin mekanla uyumlu, uygun tasarımı üstünde durulmaktadır.

Dersin Adı: Engellilik ve Spor

Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Banu Ataman Yancı (İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Spor  Bilimleri  Fakültesi)

Dersin İçeriği: Engelliler için sporun anlam ve önemi, engel türleri ve sınıflandırılmaları, sporun engelliler üzerindeki etkileri, engelliler için beden eğitimi ve sporla ilgili hukuki düzenlemeler ele alınacaktır. Engellilerde sporunun tarihçesi, gelişimi, kitlelere yayılması, günümüzde engelli spor organizasyonları ve engelli sporlarında kullanılan araç ve malzemeler, engelli sporlarındasınıflandırmalar incelenecektir. Özel eğitimde beden eğitimi ve spor uygulamalarının önemi bu dersin konularını oluşturmaktadır.

Dersin Adı: Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Zümrüt Ecevit Sarı (İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi)

 Ders İçeriği: Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik; ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel ve ekolojik sorunların yenilikçi kurum, süreç, politika ve uygulamalarla nasıl çözüme kavuşturulabileceğine ilişkin çalışmaları ele almaktadır.  Bu ders kapsamında sosyal ekonomi alanı, sosyal sorunlarla mücadelenin önemi, küresel eğilimler ile dünyada ve Türkiye’deki koşulların değerlendirilecektir.  Sosyal sorumluluk, kurumsal sosyal sorumluluk, sosyal sorumluluk teorileri incelenecektir. Sosyal inovasyon ve sosyal girişimcilik kavramı ve gelişimi, başarılar, başarısızlıklar, fırsatlar ve kısıtları, kamu politikaları ile ilişkileri aktarılacaktır. Sosyal inovasyon ve sosyal girişimlerle kar amacı gütmeyen kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve geleneksel girişimlerle aralarındaki farkın anlaşılması sağlanacaktır.  Sosyal inovasyon girişimlerinin desteklenmesini sağlayan kurumsal araçlar, ulusal ve uluslararası fonlara başvuru olanakları ve koşulları hakkında bilgi verilecektir. Sosyal inovasyonve girişim örnekleri üzerinde sosyal girişim geliştirme ve büyütme yolları incelenecektir.  Sosyal girişimlerin karşı karşıya kaldıkları sorunlar ve çözüm yolları ele alınacaktır.  Sosyal inovasyon yoluyla sosyal değişime personel katkısını sağlamak ve motive etmek için yapılması gerekenler aktarılacaktır. Engellilik çalışmalarına çözüm ve sürdürülebilirlik için sosyal inovasyon ve sosyal girişim bağlantısı kurulacaktır.

Dersin Adı: Refah Devleti, Sosyal Haklar ve Engellilere Yönelik Sosyal Hizmetler

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Kücur (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Sosyal Hizmetler Bölümü)

Dersin İçeriği: Ders, engellilik meselesini genel anlamda sosyal bilimler açısından özelde ise sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler kapsamında ele almaktadır. Bu çerçeve öncelikle “engellilik” olgusunun ne anlama geldiği, geçmişten günümüze kadarki dönüşümler dikkate alınarak ortaya konacaktır. Sonrasında psikolojik, sosyolojik, ahlâkî, eğitimsel gibi sosyal bilimlerin çeşitli dinamikleri üzerinden engelliliği kavrama noktasında derinleşilecektir. Daha sonrasında, dünyada engellilere yönelik sosyal yardım ve hizmet yaklaşım ve uygulamalarının ne durumda olduğu ülke örneklikleri üzerinden değerlendirilecektir. En nihayetinde ise, merkezi yönetimin, yerel yönetimin, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektörün engellilere yönelik sosyal yardım ve hizmet aktörleri olarak neler yapmakta oldukları Türkiye ölçeğinde analiz edilecektir.  

Dersin Adı: Sosyal Psikolojide Nitel Araştırma Teknikleri

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Göklem Tekdemir (İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü)

Dersin İçeriği: Bu dersin amacı engellilik üzerine yapılan araştırmalarda kullanılabilecek nitel araştırma veri toplama tekniklerini ve nitel araştırma metodolojik yaklaşımlarını tanıtmaktır. Veri toplama teknikleri bağlamında gözlem, katılımcı gözlem, görüşme türleri ele alınacaktır. Nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenoloji, gömülü teori, anlatı analizi ve söylem analizi örnek veriler ve engellilik üzerine makaleler incelenerek değerlendirilecektir.

Dersin Adı: Engellilerin Kamusal Hakları

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Seyhan (İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi)

Dersin İçeriği: Sosyal devlet, kamu hizmeti, engellilere yönelik kamu hizmetleri, kamu hizmetine girişte engellilere özel düzenlemeler dersin konusunu oluşturmaktadır.

Dersin Adı: Engelli İstihdamı

Öğretim Üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Şenol Kurt (İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü)

Tez Çalışmaları

Engellilik Araştırmaları Yüksek Lisans Programında tez yapacak öğrencilerden kendi mezun oldukları lisans alanında veya disiplinler arası bir alanda bir araştırma yapmaları istenir. Tez danışmanı alana uygun olarak belirlenir veya disiplinler arası çalışmalarda farklı alanlardan öğretim üyeleri danışmanlık yapar.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 2022-2023 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI LİSANSÜSTÜ PROGRAMI ONLİNE BAŞVURU KILAVUZU: https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=sosyal-bilimler-enstitusu-ilan.pdf

                                                                                  BAŞARILAR DİLERİZ.